વિવેકથી કમાઈ વિચારપૂર્વક ખર્ચશો તો જીવન સાર્થક ગણાશે

 

આપણો દેશ સાધનાપ્રધાન દેશ છે. આપણે સર્વધર્મમાં જીવીએ છીએ. ધર્મમાં સત્સંગનું ઘણું મહત્વ હોય છે. સાધનામાં લીન લોકો મોટા ભાગના પ્રસંગે સાધના અને સત્સંગ પર જ ટકેલા હોય છે. તેઓ એ ભૂલી જાય છે કે તેનું શ્રેષ્ઠ પરિણામ સેવા હોવું જોઈએ. ધાર્મિક લોકોમાં બીજા લોકોની પીડાને સમજવાની વિશેષતા હોવી જોઈએ.

હકીકતમાં લોકોએ સેવાને સમય પસાર કરવાનું સાધન અને પોતાના અહંકારનું પોષણ કરવાનું માધ્યમ બનાવી લીધું છે. આપણે તંદુરસ્ત હોવાનો ડોળ કરતા રહીએ અને બીજાની બીમારી દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરીએ તો આ ડોળ પણ ભાર થઈ પડશે. પરંતુ જે સેવા, સાધના તથા સત્સંગમાં થઈને આવશે તે પ્રથમ તો આપણને અંદરથી સ્વસ્થ કરશે અને પછી આપણે સાચા અર્થમાં સેવા કરીશું.

સેવાનો સંબંધ ધન સાથે પણ જોડાયેલો છે. સાચો સત્સંગી ધનને અલગ દ્રષ્ટિથી જુએ છે. અધ્યાત્મમાં એ બાબત પર ભાર મૂક્યો છે કે નાણાં જરૂર કમાવા જોઈએ, પરંતુ ઉચિત સમયે તેના ખર્ચની સમજ પણ હોવી જોઈએ. વિવેકપૂર્વક કમાઓ અને વિચારપૂર્વક ખર્ચ કરો. આજે ધનનું મહત્વ એટલું બધું વધી ગયું છે કે લોકો તેનો સુખ-શાંતિ માટે નહીં પરંતુ પોતાની શક્તિ અને યોગ્યતા પણ તેનાથી ખરીદતા થયા છે.

આ બાબતે જ શોર્ટકટથી નાણાં કમાવવાની વૃત્તિને પ્રોત્સાહન આપ્યું છે. લક્ષ્મીજીએ પણ ક્યારેય વિચાર્યું નહોતું કે લોકો તેને આટલા બધા વાઘા પહેરાવી દેશે. લોકોએ નાણાં સુધી પહોંચવા માટે ભ્રષ્ટાચાર, અપહરણ, હિંસા અને શોષણના તમામ માર્ગો, સુરંગ અને રાજપથ બનાવી નાખ્યા છે. આથી સૌથી પહેલાં સેવાને અધ્યાત્મ સાથે જોડો, પછી ધનથી, ત્યારે જ પવિત્ર સેવાભાવ જીવનમાં ખોટી વાતોને આવતી રોકશે.